Terapiden gerçekten fayda sağlayabilmek için, bu süreci ne zaman ve nasıl sonlandırabileceğinizi baştan anlamak önemlidir.
Bu yazıda, birkaç farklı senaryo üzerinden terapiyi sonlandırma kararını nasıl sağlıklı bir şekilde alabileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Terapiyi Sonlandırma Seçenekleri:
- Başarılı bir süreç ve planlı sonlandırma: Terapi hedeflerinize ulaştığınızda ve süreci tamamlamaya karar verdiğinizde.
- Erken sonlandırma (yarıda bırakma): Süreçte bazı sıkıntılar olduğunda ve devam etmenin faydalı olmadığını düşündüğünüzde.
- Geç sonlandırma: Terapiye gereğinden fazla devam etme, bağımlı bir ilişki geliştirme durumu (daha az görülür).
Terapiyi Ne Zaman Sonlandırmalısınız?
- Terapiye getiren konularda önemli yol katettiyseniz: Örneğin, geçmiş olumsuz deneyimler artık sizi aynı yoğunlukta etkilemiyorsa, öfke patlamaları yaşamıyorsanız, kaygı sorunlarınız için başvurduysanız ve artık kaygılandıran durumlarla başa çıkabiliyorsanız, hayat kaliteniz arttıysa, terapiyi sonlandırmak doğru bir karar olabilir.
- Hayatınızın her alanının mükemmel olmasını beklemeyin: Kişisel gelişim hayat boyu süren bir süreçtir. Psikoterapi, bu sürecin belirli bir kesitinde verimli bir çalışma yaptığımız bir hizmettir. Terapiden hayatınızın her alanının mükemmel olmasını beklemek gerçekçi değildir.
- Seanslara can atarak geliyorsanız ve fayda gördüğünüzü biliyorsanız: Her seanstan bir şeyler aldığınızı, doğru yolda olduğunuzu, attığınız adımların işe yaradığını, kendinize güvendiğinizi hissediyorsanız, terapistinizle sonlandırma konusunu konuşmaya başlayabilirsiniz. Belki daha seyrek aralıklarla görüşmeye devam ederek sonlandırma sürecine girebilirsiniz.
Terapi Sürecinde Sorunlar Olduğunda Ne Yapmalısınız?
Terapi hedeflerinizde ilerleme kaydedemiyorsanız, hatta geriye gidiş varsa, seanslardan bir şey alamadığınızı hissediyorsanız, bu sorunu anlamanız gerekir. Aklınıza iki şey gelebilir:
- Terapi hizmeti faydasız: Bu doğru değildir. Konu doğru seçildiyse ve uygun yöntemler kullanılıyorsa, psikoterapi bilimsel olarak kanıtlanmış faydalı bir hizmettir.
- Terapi faydalı ama terapist bana yeterli gelmiyor: Bu durumda terapistin yetkinliği ile ilgili sıkıntılar olabilir.
Uygun Olmayan Terapi Konuları:
- Başkasını değiştirmeyi beklemek (eş, çocuk vb.)
- Somut sorunlara çözüm bulmadan sadece duyguları rahatlatmayı beklemek (maddi sorunlar gibi).
Terapiye Doğru Zamanda Başvurmamak:
Kişi, yüzleşmeye cesaret edemediği konularla (çocukluk travmaları, boşanma gibi) terapiye başvurduğunda, içsel bir direnç olduğu için terapi yeterince verimli olmayabilir.
Terapistin Yetkinliği:
Terapistten terapiste farklılıklar olabilir. Terapistin kendini yetiştirmesi, eğitimler alması, kendi üzerinde çalışması önemlidir.
Terapistinizin yetkinliğinden şüphe etmeye başladıysanız, başka bir terapistle çalışmayı düşünebilirsiniz.
Terapiyi Yarıda Bırakmaya Karar Verdiğinizde Ne Yapmalısınız?
Terapistinizle bu konuyu kesinlikle konuşmalısınız. Açık iletişim, yanlış anlaşılmaları düzeltme ve süreci tekrar rayına oturtma şansı verebilir.
Memnun olsanız da olmasanız da son bir seansla konuşmanız faydalı olacaktır.
Memnun Kalınan Bir Süreçte Sonlandırma Konuşması:
- Hedeflerinizi, ulaştığınız noktaları, kazanımlarınızı gözden geçirin.
- Kazanımları nasıl devam ettirebileceğinizi konuşun.
- Kapının her zaman açık olduğunu bilin. Hayatın sonraki dönemlerinde yeni sorunlar ortaya çıkabilir ve tekrar destek alabilirsiniz. Bu geriye dönüş değildir.
- Geri bildirimlerinizi paylaşın.
Memnun Kalınmayan Bir Süreçte Sonlandırma Konuşması:
- Bu konuşmayı yapmaktan çekinmeyin. Terapistler bu tür konuşmaları yapma konusunda daha donanımlıdır. Bu, sizin için düzeltici bir duygusal deneyim olabilir.
- Öncelikle yazılı olarak hazırlanmanız faydalı olacaktır.
- Olumlu aldığınız şeyleri düşünün.
- Hedefleri ve şu anki durumu karşılaştırın.
- Karşılanmayan beklentilerinizi somut bir şekilde ifade edin.
- Yöntemsel sorunları, iletişim sorunlarını, çevresel sorunları detaylı bir şekilde anlatın.
- Terapistinizin size bir çözüm önerip önermediğine bakın. İçinizde bir umut ışığı uyanırsa, birkaç seans daha devam edebilirsiniz. Uyanmazsa, süreci sonlandırabilirsiniz.
Memnun Kalınmayan Süreci Sonlandırma Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Haber vermeden, bahanelerle süreci sonlandırmayın.
- Memnuniyetsizliği terapistinizle dürüst ve açık bir şekilde konuşmaktan çekinmeyin.
Terapiyi Bırakamayanlar (Bağımlı İlişki):
Bazı kişiler terapiyi bırakmakta zorlanır ve bağımlı bir ilişki geliştirebilir. Terapi bir hizmettir, kişinin hayatındaki sabit bir kaynak değildir.
Gerekli olmadığında sonlandırılmalıdır. Kişi, terapistinden alabileceği şeyleri yakınlarından da almayı öğrenmelidir. Bu tür durumlarda terapinin odağı yeni kaynaklar yaratmaya odaklanmalıdır.
Terapiyi sonlandırma konusuyla ilgili düşüncelerinizi, deneyimlerinizi ve sorularınızı yorumlarda paylaşabilirsiniz.
Terapi desteği alma sürecinde ihtiyaç duyduğunuz birçok bilgiyi içeren videolar mevcuttur. İzlemenizi öneririm.
